Lớp 8 nên học nghề gì đang trở thành câu hỏi phổ biến của nhiều phụ huynh trong bối cảnh thị trường lao động thay đổi mạnh mẽ. Thay vì cố gắng "chạy đua" trong áp lực điểm số, việc định hướng nghề nghiệp sớm giúp các em phát huy đúng sở trường và tiết kiệm thời gian quý báu.
Học hết lớp 8 có nên học nghề không?
Theo Bộ luật Lao động 2019, độ tuổi lao động tối thiểu là 15 tuổi. Học hết lớp 8 nghỉ học chưa đủ điều kiện để ký kết hợp đồng lao động chính thức với công việc nặng nhọc. Tuy nhiên, đây là giai đoạn vàng để định hướng và làm quen với kỹ năng nghề chuẩn bị cho tương lai. Pháp luật không cấm học nghề nên bạn trẻ không có khả năng học văn hóa có thể lựa chọn trau dồi kỹ năng nghề.
Thực tế, bỏ học ngang lớp 8 để đi làm ngay sẽ đối mặt với thiệt thòi lớn: không bằng cấp, lương thấp và dễ bị bóc lột sức lao động. Do đó, hãy nỗ lực hoàn thành chương trình lớp 9 để đủ điều kiện tham gia Hệ đào tạo 9+. Mô hình này được Nhà nước khuyến khích theo Đề án 522 về phân luồng học sinh vừa được đào tạo nghề vừa được học văn hóa để lấy bằng tốt nghiệp THPT.
Việc xác định mục tiêu sớm mang lại lợi thế cho học sinh:
-
Giảm áp lực thi cử, không còn gánh nặng phải chen chân vào các trường THPT công lập điểm chuẩn cao.
-
Đến năm 18 - 19 tuổi, trong khi bạn bè đồng trang lứa mới bắt đầu định hướng và lựa chọn thì các em đã có tay nghề vững vàng, thu nhập và kinh nghiệm thực chiến.
-
Rèn luyện tư duy tự chủ tài chính và trách nhiệm công việc từ khi còn trẻ.
Lớp 8 là khoảng thời gian trải nghiệm và định hướng nghề
Lớp 8 nên học nghề gì?
Thị trường lao động hiện nay cởi mở với lao động có tay nghề thực tế. Dưới đây là các lựa chọn đáng cân nhắc:
Nghề sửa chữa ô tô
Nghề này được coi là "vua" của các nghề kỹ thuật dành cho nam giới khi phương tiện cá nhân bùng nổ. Các bạn nam ở tuổi thiếu niên có sự tò mò về máy móc, động cơ. Sức khỏe ở tuổi này cũng bắt đầu phát triển mạnh, đáp ứng được yêu cầu vận động.
Sửa ô tô có thu nhập khởi điểm khá cao, không lo thất nghiệp bởi lượng ô tô tại Việt Nam tăng trưởng đều mỗi năm. Lựa chọn học nghề, bạn trẻ sẽ bắt đầu làm quen với cấu tạo máy, điện ô tô cơ bản. Sau khi đủ 15 tuổi, đăng ký vào trường trung cấp nghề ô tô hệ 9+ (học 3 năm).
Nghề sửa chữa điện tử - điện lạnh
Mùa hè ngày càng khắc nghiệt khiến nhu cầu bảo dưỡng điều hòa, tủ lạnh tăng đột biến. Vì vậy, nghề sửa điện lạnh luôn đòi hỏi tư duy logic và sự khéo léo của đôi tay hơn sức mạnh cơ bắp nên phù hợp với các bạn nam thích tìm tòi mạch điện. Sau khóa học, có thể làm việc tự do hoặc mở cửa hàng riêng với số vốn nhỏ. Công việc có nhu cầu quanh năm, ít chịu ảnh hưởng bởi kinh tế suy thoái.
Nghề đầu bếp
Ẩm thực là con đường ngắn nhất để thành công nếu bạn có đam mê với hương vị. Nghề đầu bếp không yêu cầu bằng cấp văn hóa cao, chỉ cần chăm chỉ, sạch sẽ và vị giác tốt.
Môi trường làm việc năng động, cơ hội thăng tiến từ phụ bếp lên bếp chính rõ ràng. Nhu cầu tuyển dụng tại nhà hàng, khách sạn luôn cao. Bạn có thể tham gia các khóa sơ cấp nấu ăn từ 3 - 6 tháng để làm phụ bếp rồi học lên trung cấp chế biến món ăn để lấy bằng.
Sau 3 - 6 tháng đã có thể bắt đầu thực hành với nghề nấu ăn
Nghề pha chế
Pha chế thuộc công việc thời thượng, tiếp xúc với môi trường hiện đại phù hợp với các bạn trẻ năng động, hướng ngoại, thích sự sáng tạo trong màu sắc và hương vị. Thời gian làm việc linh hoạt theo ca trong môi trường trẻ trung với thu nhập bao gồm lương cứng và tiền tip hấp dẫn. Thông thường, các khóa pha chế đồ uống không cồn, cafe máy kéo dài trong 1 - 3 tháng.
Nghề cắt tóc
Từ xa xưa, người Việt Nam đã quan niệm "Cái răng cái tóc là góc con người" nên nhu cầu làm đẹp không bao giờ lỗi mốt. Thợ làm tóc lhông đòi hỏi tư duy toán học phức tạp, chỉ cần khiếu thẩm mỹ và đôi tay khéo léo. Thời gian đào tạo chỉ từ 3-6 tháng đã ra nghề, vốn mở tiệm thấp với thu nhập phụ thuộc vào năng suất làm việc.
Bạn trẻ có thể tìm kiếm các salon uy tín nhận đào tạo học viên hoặc các học viện tóc chuyên nghiệp.
Thiết kế đồ họa
Công việc dành cho thế hệ Gen Z am hiểu công nghệ và giàu trí tưởng tượng. Đối với học sinh lớp 8 hiện nay tiếp cận máy tính từ sớm giúp tư duy hình ảnh tốt. Sau khi học được làm việc trong môi trường văn phòng máy lạnh hoặc làm Freelancer tại nhà. Mức lương ngành này thuộc top đầu thị trường chỉ cần sử dụng thành thạo các phần mềm cơ bản như Photoshop, Illustrator, AE.
Thiết kế đồ họa phù hợp với những bạn trẻ yêu thích sự sáng tạo
Nghề spa
Ngành làm đẹp phù hợp các bạn nữ có tính cách nhẹ nhàng, tỉ mỉ. Tuy nhiên, cần lưu ý các kỹ thuật xâm lấn sâu chưa phù hợp để thực hành ngay. Thời gian học nghề từ 6 - 12 tháng, bắt đầu với kỹ thuật massage mặt, chăm sóc da cơ bản, gội đầu dưỡng sinh…
Thu nhập từ spa cao gồm lương, hoa hồng dịch vụ, tiền tip trong môi trường làm việc chuyên nghiệp và sang trọng.
Nghề phun xăm thẩm mỹ
Để học nghề và phát triển cần sự tập trung cao độ và khiếu vẽ. Một ca phun xăm có thể mang lại thu nhập bằng cả tháng lương công nhân. Tuy nhiên, tính chất liên quan đến y tế và can thiệp lên cơ thể, tuổi 14 chưa được phép hành nghề trực tiếp. Các em nên học vẽ dáng mày, luyện trên da giả để cứng tay nghề trước.
Nghề trang điểm
Công việc phù hợp với các bạn nữ yêu thích cái đẹp, có gu thẩm mỹ cá nhân. Sau khóa học nghề, bạn trẻ có thể làm việc tại ảnh viện áo cưới, theo đoàn phim hoặc trang điểm cá nhân tự do. Lộ trình học tại các trung tâm sẽ đi từ đào tạo makeup cá nhân sang makeup chuyên nghiệp và bới tóc cô dâu….
Khóa học trang điểm thích hợp với các bạn nữ có gu thẩm mỹ
Nghề nail
Đặc thù của nghề này là nhẹ nhàng, không vất vả và được thỏa sức sáng tạo nghệ thuật trên móng. Khi học nghề sẽ được đào tạo kỹ năng cắt da, sơn gel, vẽ móng nghệ thuật với nhiều cơ hội việc làm trong nước hoặc định cư tại nước ngoài với thu nhập "khủng".
May mặc/ Thiết kế thời trang
Làm trong ngành may mặc sẽ rèn luyện tính kiên nhẫn. Hơn nữa, ngành dệt may Việt Nam luôn cần nhân lực tay nghề cao tại các nhà máy. Sau khi học may đo có thể tự mở tiệm thiết kế quần áo tại nhà. Lộ trình học từ cắt may cơ bản, sử dụng máy may công nghiệp và nâng cao lên thiết kế rập.
Làm đồ Handmade
Tận dụng sự khéo tay và thời gian rảnh rỗi ngoài giờ học văn hóa, bạn trẻ có thể học làm đồ thủ công handmade. Để ra nghề cần vốn ít, bán hàng online dễ dàng, kích thích tư duy kinh doanh từ sớm.
Các bạn trẻ có thể tự học qua Youtube, Pinterest hoặc các lớp workshop thủ công.
Tận dụng tay nghề khéo léo làm đồ thủ công giúp bán hàng online
Nghề sửa chữa điện thoại
Thiết bị di động là vật bất ly thân với nhu cầu sửa chữa khổng lồ. Tuy nhiên, công việc yêu cầu ngồi một chỗ, không cần di chuyển nhiều. Thu nhập của nghề cao từ việc thay thế linh kiện, ép kính. Để có thể làm nghề cần học điện tử căn bản, kỹ năng khò hàn, tháo lắp linh kiện vi mạch.
Nghề sửa chữa máy tính
Tương tự sửa chữa điện thoại, máy tính là công cụ làm việc thiết yếu với nhu cầu sửa chữa cao. Thợ sửa chữa có thể kết hợp buôn bán linh kiện, cài đặt phần mềm để gia tăng thu nhập. Muốn đáp ứng mong muốn người dùng phải học lắp ráp phần cứng, cài đặt phần mềm và xử lý sự cố mạng.
Dịch vụ nhà hàng, khách sạn
Với nhóm ngành dịch vụ phải rèn luyện kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống cùng kỹ năng mềm quan trọng cho tương lai. Môi trường làm việc tại đây chuyên nghiệp, có cơ hội tiếp xúc với người nước ngoài để trau dồi ngoại ngữ. Bên cạnh đó, phải có nghiệp vụ buồng phòng, order, lễ tân.
Nhóm ngành dịch vụ sẽ giúp bạn trẻ rèn luyện kỹ năng giao tiếp
Tiêu chí chọn nghề cho học sinh lớp 8
Để tránh bỏ dở giữa chừng gây lãng phí tiền bạc cũng như thời gian, phụ huynh và học sinh cần cân nhắc 4 yếu tố sau:
Độ an toàn và phù hợp lứa tuổi
Ở tuổi 14, cơ thể chưa hoàn thiện hẳn, tâm lý chưa đủ vững vàng. Do đó, phải tránh các nghề độc hại, môi trường phức tạp tại quán bar, vũ trường hoặc công việc nặng nhọc vắt kiệt sức lao động.
Phát triển tư duy và kỹ năng
Học nghề không có nghĩa là ngưng tư duy. Hãy chọn những nghề kích thích sự sáng tạo như thiết kế, làm đẹp, kỹ thuật công nghệ... để trí não các em liên tục phát triển. Những công việc lặp đi lặp lại đơn điệu sẽ dễ gây nhàm chán và thui chột sự linh hoạt.
Không làm ảnh hưởng đến việc học văn hóa
Việc học nghề ở lứa tuổi này nên mang tính bổ trợ, không làm xáo trộn thời khóa biểu chính khóa. Phụ huynh nên ưu tiên các khóa học có thời lượng hợp lý, linh hoạt về lịch học và không gây áp lực khiến học sinh mất cân bằng giữa học nghề và học văn hóa.
Dễ tiếp cận và chi phí phù hợp
Một nghề phù hợp cho học sinh lớp 8 không nên đòi hỏi trang thiết bị quá đắt đỏ hoặc yêu cầu trình độ cao để bắt đầu. Các khóa học cơ bản, chi phí vừa phải, dễ bắt đầu sẽ giúp học sinh tiếp cận nghề một cách tự nhiên và thoải mái hơn.
Định hướng phát triển với nhu cầu thị trường
Phụ huynh nên ưu tiên những nghề không chỉ mang tính trải nghiệm mà còn có thể trở thành kỹ năng hữu ích trong tương lai. Những ngành liên quan đến công nghệ, sáng tạo, truyền thông, chăm sóc sức khỏe,… đang có nhu cầu nhân lực cao và là nền tảng tốt cho định hướng nghề nghiệp sau này.
Lớp 8 nên học nghề gì không khó trả lời nếu phụ huynh hiểu rõ đặc điểm lứa tuổi và nhu cầu thị trường. Việc học nghề giai đoạn này không phải để đi làm ngay mà giúp học sinh khám phá năng lực, định hình sở thích và chuẩn bị lộ trình tương lai.
Xem thêm:
