Nên học nghề hay làm công nhân là câu hỏi mang tính bước ngoặt đối với hàng ngàn bạn trẻ khi đứng trước ngưỡng cửa vào đời. Làm công nhân có sự hấp dẫn của thu nhập ngay lập tức để trang trải cuộc sống còn học nghề đầu tư thời gian và chi phí để đổi lấy một kỹ năng chuyên môn dài hạn. Hãy cùng phân tích để tìm ra hướng đi phù hợp cho bản thân.
Ưu - nhược điểm của học nghề và làm công nhân
Để đưa ra quyết định chính xác, không chỉ nhìn vào bề nổi. Hãy cùng đặt hai lựa chọn này lên bàn cân để hiểu tường tận những cơ hội và thách thức sẽ phải đối mặt.
Học nghề
Con đường học nghề đang trở thành xu hướng được nhiều bạn trẻ lựa chọn thay vì đại học đã trở lên bão hòa.
Ưu điểm
-
Khác với 4 - 5 năm đại học, các khóa học nghề thường chỉ kéo dài từ 3 - 6 tháng hoặc tối đa 2 năm đối với hệ trung cấp nghề. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và sớm tham gia thị trường lao động.
-
Thống kê từ Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp, tỷ lệ sinh viên trường nghề có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 85%. Doanh nghiệp hiện nay thiếu thợ có tay nghề thực chiến hơn bằng cấp lý thuyết.
-
Khi giỏi nghề, thu nhập không bị giới hạn ở mức lương cơ bản. Thợ sửa ô tô lành nghề hay kỹ thuật viên spa có thể đạt mức lương 15 - 30 triệu đồng/ tháng.
-
Kỹ năng nghề là tài sản riêng, sau vài năm tích lũy vốn và kinh nghiệm có thể tự mở tiệm, gara hoặc salon riêng.
Nhược điểm
-
Không mang đến thu nhập ngay sẽ cần đầu tư tiền học phí và chi phí sinh hoạt trong suốt thời gian học.
-
Cần kiên trì rèn luyện tay nghề liên tục, người không đủ kiên nhẫn và đam mê dễ bỏ cuộc giữa chừng.
Học nghề sẽ được cầm tay chỉ việc đến khi thành thạo ra nghề
Làm công nhân
Làm công nhân tại các khu công nghiệp là lựa chọn của đông đảo lao động phổ thông nhờ tính tiếp cận dễ dàng.
Ưu điểm
-
Tiền "tươi" thóc thật, chỉ cần trúng tuyển sẽ có lương tháng đầu tiên để chi trả sinh hoạt phí hoặc gửi về phụ giúp gia đình.
-
Công việc ổn định thường lặp đi lặp lại theo quy trình có sẵn, không đòi hỏi bạn phải tư duy hay chịu áp lực doanh số lớn.
-
Phần lớn các nhà máy không yêu cầu bằng cấp cao hay kỹ năng chuyên sâu chỉ cần sức khỏe tốt và lý lịch rõ ràng.
Nhược điểm
-
Mức lương công nhân ổn định nhưng khó phát triển. Sau 10 năm, thu nhập chỉ nhích lên đôi chút nhờ thâm niên, trong khi vật giá luôn leo thang.
-
Làm việc theo ca, thường xuyên tăng ca và môi trường tiếng ồn, bụi bặm sẽ bào mòn sức khỏe nhanh.
-
Khi bước sang tuổi 35 - 40, sức khỏe giảm sút kèm với sự phát triển của tự động hóa và AI khiến lao động phổ thông bị sa thải để thay thế bằng máy móc hoặc nhân sự trẻ hơn.
Công nhân bước sang tuổi 35 - 40 phải đối mặt với sự đào thải
Nên học nghề hay làm công nhân?
Lựa chọn học nghề hay công nhân tùy vào mục tiêu của bạn. Với những người có mục tiêu ngắn hạn hãy chọn làm công nhân. Ngược lại, bạn muốn làm chủ với mục tiêu là dài hạn và bền vững nên học nghề. Cụ thể:
Hãy chọn làm công nhân khi:
-
Bạn đang ở trong tình thế khó khăn về tài chính, gia đình quá khó khăn, gánh nặng nợ nần lớn cần giải quyết lập tức.
-
Bạn cần một khoản vốn tích lũy ngắn hạn, dự định làm 1 - 2 năm để có tiền và phát triển mục tiêu dài lâu của bản thân.
-
Bản thân chưa tìm được đam mê, không định hướng rõ ràng và cần thời gian để suy nghĩ thêm về tương lai.
Học nghề ngay khi:
-
Bạn có tầm nhìn muốn xây dựng một sự nghiệp vững chắc, không lo bị thay thế bởi robot
-
Gia đình có thể hỗ trợ tài chính hoặc chấp nhận vất vả vừa học vừa làm thêm trong thời gian 6 - 12 tháng.
-
Bạn có niềm yêu thích sáng tạo, kỹ thuật, công nghệ hoặc làm đẹp.
-
Bạn đã có ý định làm chủ, muốn tự quyết định thu nhập của mình trong tương lai.
Học nghề mang đến tương lai lâu dài
Học nghề nên học nghề gì để không lo thất nghiệp?
Nếu bạn đã xác định đầu tư cho tương lai bằng con đường học nghề, thì việc chọn đúng ngành đang "khát" nhân lực và có tiềm năng phát triển mạnh trong 5 - 10 năm tới là yếu tố sống còn. Dưới đây là phân tích chi tiết từng nghề:
Nghề điện lạnh
Biến đổi khí hậu khiến thời tiết ngày càng khắc nghiệt khiến thiết bị điện lạnh trong gia đình trở lên quan trọng. Không dừng lại ở vệ sinh và lắp đặt, thợ điện lạnh cần am hiểu về các dòng máy Inverter tiết kiệm điện và hệ thống điều hòa trung tâm (VRV) trong các tòa nhà thông minh. Thu nhập vào mùa nóng cao điểm có thể đạt 15 - 20 triệu/ tháng.
Nghề sửa điện thoại
Điện thoại thông minh trở thành vật "bất ly thân" trong thời hiện đại. Khi giá các dòng máy ngày càng đắt đỏ với giá dao động 20 - 40 triệu, người dùng có xu hướng sửa chữa thay vì đổi máy liên tục. Thợ sửa chữa cần nâng cao tay nghề về ép kính màn hình cong, sửa FaceID và thay thế linh kiện vi mạch. Học sửa chữa điện thoại mang đến biên độ lợi nhuận cao.
Nghề sửa máy tính, laptop
Ngày nay, máy tính hay laptop không thể thiếu khi làm việc, học tập và giải trí. Đặc biệt, nhu cầu nâng cấp phần cứng và sửa chữa Gaming Gear, PC đồ họa sẽ bùng nổ. Thợ sửa phần cứng máy tính có khả năng can thiệp sâu vào Mainboard nên không bao giờ lo hết việc.
Nghề sửa chữa ô tô
Việt Nam đang bước vào giai đoạn đổi mới với số lượng xe hơi tăng chóng mặt kéo theo nhu cầu bảo dưỡng khổng lồ. Trong 5-10 năm tới sẽ chuyển giao sang xe điện và xe Hybrid. Những người thợ đón đầu được công nghệ sửa chữa pin, cảm biến và hệ thống điện tử ô tô được săn đón với mức thu nhập cao.
Nghề điện dân dụng
Đây là nghề thiết yếu bởi bất kỳ công trình nào cũng cần điện để vận hành. Thợ điện dân dụng hiện đại không chỉ đi dây điện đơn thuần mà cần biết tích hợp hệ thống Smart Home, lắp đặt camera an ninh và hệ thống điện năng lượng mặt trời.
Nghề điện nước
Tương tự như điện dân dụng, hệ thống cấp thoát nước là hạ tầng cơ bản của mọi ngôi nhà. Dù công nghệ có thay đổi, kỹ năng xử lý rò rỉ, lắp đặt thiết bị vệ sinh cao cấp vẫn cần bàn tay con người. Do đó, nghề này mang đến tính ổn định, ít chịu áp lực.
Nghề spa
Nhu cầu làm đẹp và thư giãn chưa bao giờ giảm nhiệt, đặc biệt ở các dịch vụ chăm sóc da chuyên sâu. Đặc biệt, xu hướng làm đẹp không xâm lấn và Spa dưỡng sinh trị liệu sẽ lên ngôi. Kỹ thuật viên có tay nghề cao và hiểu biết về máy móc công nghệ cao sẽ có thu nhập rất hấp dẫn.
Nghề nail
Nghề làm móng không chỉ là cắt da, sơn móng mà như bộ môn nghệ thuật. AI hay Robot rất khó để thay thế được sự tỉ mỉ, sáng tạo, khả năng giao tiếp và chiều lòng khách hàng của thợ Nail. Nghề này có vốn khởi nghiệp thấp nhưng khả năng sinh lời nhanh, dễ dàng mở cửa hàng riêng.
Nghề phun xăm thẩm mỹ
Phun xăm thẩm mỹ nằm trong nhóm ngành thẩm mỹ với giá trị dịch vụ cao. Hơn nữa, công nghệ phun xăm ngày càng tự nhiên. Phụ nữ hiện đại bận rộn luôn muốn đẹp sẵn mà không tốn thời gian trang điểm mỗi sáng nên nhu cầu phun mày, môi sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh.
Nên học nghề hay làm công nhân phụ thuộc vào tầm nhìn và hoàn cảnh hiện tại của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng tuổi trẻ là khoảng thời gian để học hỏi, tích lũy kinh nghiệm. Đừng để sự ổn định tạm thời ru ngủ bản lĩnh, hãy trang bị cho mình nghề nghiệp chuyên môn để cuộc đời ổn định về sau.
Xem thêm:
