Nghỉ học đại học thì làm gì là băn khoăn của nhiều bạn trẻ khi quyết định bỏ dở giữa chừng mà chưa có định hướng rõ ràng. Trong bối cảnh thị trường lao động đề cao năng lực thực tế thì đây là cơ hội để nhìn lại và chuyển hướng sang lộ trình phát triển ổn định hơn. 

Nguyên nhân nhiều bạn trẻ từ bỏ đại học

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (2003), khoảng 25% sinh viên bỏ học trước khi tốt nghiệp. Nguyên nhân chủ yếu đến từ: 

Không phù hợp ngành học

Khảo sát của TopCV (2022), 60% sinh viên Việt Nam cho rằng ngành học hiện tại không sát với định hướng nghề nghiệp. Chọn ngành theo xu hướng hoặc mong muốn của gia đình dễ làm mất động lực và cảm thấy chán nản không tìm thấy đam mê.

Áp lực tài chính

Học phí đại học dao động từ 12 - 30 triệu đồng/kỳ, chưa kể chi phí ăn ở và sinh hoạt. Đối với bạn trẻ có hoàn cảnh khó khăn, chi phí trở thành gánh nặng lớn. Nhiều sinh viên phải nghỉ học để đi làm, phụ giúp gia đình.

Phát triển theo hướng khác

Nhiều người sớm nhận ra đam mê của mình ở lĩnh vực nghệ thuật, kinh doanh, công nghệ hoặc nghề thực tế. Khi nhận thấy thời gian trên giảng đường không mang lại giá trị thực tế, họ chọn từ bỏ để học nghề.

Thời gian học kéo dài

Chương trình đại học mất 4 - 5 năm, trong khi các khóa học nghề chỉ mất 1 - 2 năm đã có thể đi làm. Với người muốn tự lập sớm, thời gian 4 - 5 năm quá dài khiến họ quyết định bỏ ngang.

Với người muốn tự lập sớm, thời gian 4 - 5 năm học đại học là quá dài

Nghỉ học đại học thì làm gì?

Bỏ dở đại học không có nghĩa là ngừng học, lựa chọn tiếp thu kiến thức có nhiều cách khác nhau. Đến nay, có 6 định hướng được công nhận là phương án thay thế hiệu quả cho tấm bằng đại học.  

Đi làm tích lũy kinh nghiệm

Thực tế, nhà tuyển dụng đánh giá kỹ năng và kinh nghiệm quan trọng hơn tấm bằng. Bạn có thể bắt đầu từ công việc bán hàng, nhân viên kinh doanh, chăm sóc khách hàng… yêu cầu kỹ năng mềm tốt. Sau vài năm, tích lũy kỹ năng giao tiếp, quản lý, bạn hoàn toàn có thể thăng tiến lên các vị trí cao hơn. 
Một nghiên cứu của Navigos Group chỉ ra, 35% quản lý cấp trung tại Việt Nam không có bằng đại học chính quy nhưng kinh nghiệm thực tế vững chắc.

Khởi nghiệp

Khởi nghiệp là lựa chọn đầy thách thức, đồng thời mở ra nhiều cơ hội. Các bạn trẻ khởi đầu bằng việc bán hàng online, mở quán cà phê nhỏ, hoặc làm dịch vụ làm đẹp theo sở trường vừa tạo ra thu nhập vừa tích lũy vốn sống. 
Tuy nhiên cần lưu ý, khởi nghiệp đòi hỏi chuẩn bị kỹ về tài chính, kỹ năng quản lý và tinh thần kiên định trước rủi ro. Vì vậy, hãy tận dụng cơ hội, hiểu rõ năng lực bản thân và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự nghiệp.

Tham gia khóa học kỹ năng

Thay vì 4 năm trên giảng đường, bạn có thể chọn các khóa học ngắn hạn liên quan đến thiết kế UI/UX, kỹ năng bán hàng, ngoại ngữ...  Các khóa học sẽ cung cấp kiến thức thực chiến có thể ứng dụng ngay vào công việc.

Xuất khẩu lao động

Hướng đi mà nhiều người trẻ lựa chọn hiện nay là xuất khẩu lao động tại các nước phát triển. Các chương trình vừa học vừa làm mang lại mức thu nhập 25 – 40 triệu/tháng trở thành lựa chọn của nhiều bạn trẻ. Ngoài ra, trước khi xuất khẩu sẽ được rèn luyện tính kỷ luật và kỹ năng nghề. Song song với đó, cần phải học thêm một ngôn ngữ được coi như bước khởi đầu lâu dài. 
Nhiều bạn sau 3 - 5 năm về nước đã có vốn để khởi nghiệp hoặc làm việc tại các công ty nước ngoài khi giỏi tiếng.

Học nghề

Theo Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực TP.HCM, đến năm 2025 có khoảng 65% việc làm tại Việt Nam yêu cầu trình độ cao đẳng, trung cấp nghề trở xuống. Các nghề triển vọng không cần bằng đại học đang thiếu nhân lực như:
Nhóm nghề kỹ thuật: nghề sửa chữa điện tử, điện lạnh, điện thoại, sửa chữa ô tô, điện dân dụng,… 
Nhóm ngành chăm sóc sắc đẹp: nghề spa, nghề nail, nối mi, phun xăm thẩm mỹ… 
Học nghề vừa tiết kiệm thời gian, chi phí thấp vừa nhanh ra trường đang là lựa chọn của nhiều bạn trẻ.

Học nghề là lựa chọn của nhiều bạn trẻ thời gian gần đây 

Nghỉ học đại học có phải sai lầm?

Việc bỏ học đại học không phải lúc nào cũng sai lầm, tính đúng đắn phụ thuộc vào hoàn cảnh và kế hoạch cụ thể của từng người. Quyết định bỏ dở giữa chừng được coi là hợp lý nếu người học thỏa mãn ba tiêu chí sau.  

• Định hướng rõ ràng với kế hoạch cụ thể: Nếu đã xác định được ngành nghề muốn theo đuổi và có kế hoạch học nghề hoặc đi làm thực tế. Khi ấy, việc rời khỏi đại học là bước đi cần thiết để tiết kiệm thời gian cũng như nguồn lực.  

• Sẵn sàng đối mặt với rủi ro tự lập. Bỏ đại học đồng nghĩa với việc chấp nhận phát triển kỹ năng và kiếm thu nhập mà không có chứng thực của bằng cấp truyền thống. Điều này đòi hỏi tính tự chủ và khả năng chịu áp lực cao.  

• Cơ hội phát triển kỹ năng và thu nhập: Con đường mới giúp bạn học hỏi thêm kỹ năng, ra nghề nhanh mang đến thu nhập ổn định. 

Không có ba tiêu chí này, quyết định nghỉ học chỉ là hành động cảm tính, thiếu chiến lược. Điều đó dẫn đến mất định hướng cho bản thân gây ra nhiều sai lầm nối tiếp. 

Tính đúng đắn của việc bỏ dở đại học phụ thuộc vào hoàn cảnh và kế hoạch của từng người

Lộ trình sau nghỉ học để phát triển đúng hướng

Để quyết định nghỉ học không sai lầm, cần có kế hoạch cụ thể. 

Khám phá và định hướng rõ ràng

Giai đoạn đầu nên tập trung khám phá bản thân và định hướng sự nghiệp lâu dài. Điều này cần được thực hiện thông qua các trắc nghiệm tìm hiểu bản thân chuyên nghiệp. 
Quyết định lựa chọn nghề phải dựa trên sự phù hợp và sở thích cá nhân. Chỉ như thế mới mang lại niềm vui, hạnh phúc và khả năng gắn bó.

Chọn chương trình đào tạo phù hợp

Bạn thể chọn học nghề, chứng chỉ quốc tế hoặc khóa học kỹ năng. Tốt nhất nên chọn chương trình ngắn gọn, bám sát nhu cầu tuyển dụng để nhanh chóng làm chủ công việc.

Xây dựng hồ sơ ấn tượng

• Ngay cả khi không có bằng đại học, bạn vẫn có thể gây ấn tượng bằng:

• Hồ sơ cá nhân nêu rõ kỹ năng và kinh nghiệm thực tế.

• Dự án, sản phẩm đã thực hiện.

• Tham gia hoạt động cộng đồng, câu lạc bộ để phát triển kỹ năng mềm.

Nhà tuyển dụng ngày nay đánh giá ứng viên không chỉ nhìn vào bằng cấp mà quan tâm đến sự cầu tiến, tư duy học hỏi.

Nghỉ học đại học thì làm gì không khó trả lời nếu nhìn nhận đúng vấn đề. Quan trọng phải biết định hướng, chọn hướng đi phù hợp. Thành công đến từ sự nỗ lực, tư duy và khả năng thích nghi, không phụ thuộc vào tấm bằng đại học.