Những ngành khó xin việc trong tương lai bạn nên tránh
Những ngành khó xin việc trong tương lai đang trở thành mối quan tâm hàng đầu trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão. Tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thay thế nhiều vị trí truyền thống. Do đó, nhìn nhận và đánh giá đúng xu hướng thị trường lao động sẽ đảm bảo sự nghiệp vững chắc. 
Truyền thông Báo chí
Trong kỷ nguyên số, báo chí truyền thống đang chịu tác động từ sự bùng nổ của mạng xã hội và các nền tảng tin tức trực tuyến. Điều này dẫn đến nhu cầu nhân lực có sự thay đổi rõ rệt.
Trong thời đại hiện nay, con người chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ từ báo in sang báo điện tử và đa phương tiện. Quy hoạch báo chí, hợp nhất các cơ quan truyền thông đã và đang gây ra những biến động về nhân sự. 
Theo nguồn tin trong năm 2019, tổng số nhân sự bị ảnh hưởng trong đợt quy hoạch báo chí ban đầu được dự kiến là khoảng 1.500 người. Việc thu hẹp hoạt động và chuyển đổi mô hình đã khiến không ít phóng viên, biên tập viên chuyển nghề hoặc đứng trước nguy cơ thất nghiệp. Thực tế trên cho thấy cạnh tranh gay gắt và yêu cầu về kỹ năng đa nền tảng.
Sư phạm
Mặc dù thiếu hụt giáo viên cục bộ tại một số địa phương nhưng sinh viên ngành Sư phạm vẫn đối diện với tình trạng khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm.
Nguyên nhân nằm ở sự mất cân đối giữa đào tạo và nhu cầu thực tế ở một số chuyên ngành hoặc cấp học. Báo cáo đầu năm học 2024 - 2025, Quảng Ninh vẫn thiếu hàng ngàn giáo viên ở các môn đặc thù như Tiếng Anh, Tin học, Lịch sử. 
Trong khi đó, sinh viên tốt nghiệp các ngành Sư phạm khó tìm được vị trí chính thức. Tình trạng này tạo nên nghịch lý, thiếu giáo viên nhưng sinh viên sư phạm vẫn thất nghiệp do thừa cục bộ và sự thay đổi trong cơ cấu môn học của chương trình giáo dục phổ thông.
Lịch sử và Nhân văn
Các ngành học thuần túy về lịch sử và nhân văn có giá trị lớn về học thuật và văn hóa. Tuy nhiên, cơ hội việc làm trực tiếp, đúng chuyên môn trong khu vực doanh nghiệp bị hạn chế khiến sinh viên dễ thất nghề.
Thông tin từ báo cáo về các chuyên ngành có ít cơ hội việc làm, chuyên ngành Lịch sử đứng trong nhóm có tỷ lệ thất nghiệp cao khoảng 7.5% (Nguồn: Báo cáo năm 2024). Sinh viên tốt nghiệp phải tìm kiếm công việc trong các lĩnh vực như du lịch, truyền thông hoặc vị trí hành chính...
Ngành khoa học xã hội 
Nhiều chuyên ngành thuộc khối Khoa học xã hội (KHXH) đang gặp vấn đề tương tự. Bởi, các ngành này đào tạo theo hướng nghiên cứu hàn lâm trong khi thị trường lao động cần nhân lực có kỹ năng ứng dụng thực tiễn cao hơn. 
Theo điều tra, ngành Xã hội học chỉ có khoảng 10 - 15% sinh viên tốt nghiệp làm đúng nghề. Các vị trí thất nghiệp như công tác xã hội, nghiên cứu thị trường hoặc báo chí. Số lượng sinh viên thuộc khối khoa học xã hội tăng trong khi nhu cầu công việc không tăng. Đây là nguyên nhân dẫn đến tình trạng cạnh tranh khốc liệt.
Sinh học
Sinh học là ngành khoa học cơ bản đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu và y học. Tuy nhiên, vẫn xảy ra tình trạng thiếu cơ hội việc làm khi không được kết hợp với các ngành công nghệ ứng dụng.
Cơ hội việc làm tốt ở những vị trí đòi hỏi bằng cấp sau đại học (Thạc sĩ, Tiến sĩ) hoặc làm việc trong các phòng thí nghiệm, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) của các tập đoàn lớn. Đối với sinh viên chỉ có bằng cử nhân và thiếu kinh nghiệm nghiên cứu chuyên sâu, thị trường việc làm trở nên thách thức. 
Xu hướng tuyển dụng trong năm 2025 cho thấy, các doanh nghiệp đang tập trung mạnh vào AI, tự động hóa nên ít lợi thế cho công việc truyền thống.
Thiết kế đồ họa
Ngành thiết kế đồ họa được đánh giá là lĩnh vực năng động, sự bùng nổ của các công cụ thiết kế tự động và nguồn cung nhân lực lớn đang làm tăng áp lực cạnh tranh.
Một số nguồn tin cho thấy mức lương Designer trung bình 10 - 20 triệu VNĐ/ tháng. Xu hướng hiện nay, số lượng nhân lực ngành đang giảm đáng kể nhờ các khóa học ngắn hạn và công cụ AI. 
Báo cáo năm 2024 chỉ ra rằng, ngành mỹ thuật thương mại và thiết kế đồ họa có tỷ lệ thất nghiệp 6%, và thiếu việc làm lên đến 33.7%. Điều này cảnh báo chỉ nhà thiết kế có khả năng sáng tạo, kỹ năng UI/ UX hoặc Motion Graphic chuyên sâu mới có thể tồn tại.
Quản lý thư viện
Ngành quản lý thư viện chịu ảnh hưởng nặng nề bởi quá trình chuyển đổi số.
Trong thời đại công nghệ số, việc số hóa tài liệu và kho lưu trữ điện tử làm giảm đáng kể nhu cầu về nhân viên thư viện truyền thống. Vai trò của người làm thư viện đang dần chuyển sang chuyên viên thông tin, quản lý dữ liệu, kỹ năng IT. Những nhân sự không kịp thích ứng với chuyển đổi số sẽ đứng trước nguy cơ thoái trào.
Nông/ lâm nghiệp
Ngành nông/ lâm nghiệp truyền thống đang chịu tác động từ tự động hóa và di cư lao động trẻ ra khỏi khu vực nông thôn.
Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với lao động ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 26,6%. Nhu cầu tuyển dụng kỹ sư nông lâm hiện đại tăng nhưng không đồng đều và chỉ tập trung vào các vị trí ứng dụng công nghệ cao. Sinh viên tốt nghiệp không có kiến thức về công nghệ cao hoặc khả năng quản lý trang trại khó tìm được công việc có thu nhập ổn định.
Mỹ thuật truyền thống
Ngành mỹ thuật điêu khắc, hội họa cổ điển đang đối mặt với nguy cơ bị mai một và thiếu vắng nguồn nhân lực trẻ.
Nhu cầu thị trường đối với loại hình nghệ thuật này ngày càng thu hẹp, dẫn đến cơ hội việc làm trong các nhà hát, đoàn nghệ thuật truyền thống giới hạn. Báo cáo năm 2024 chỉ ra, chuyên ngành mỹ thuật có tỷ lệ thất nghiệp 7.9% và thiếu việc làm lên tới 55.5%. 
Công nghệ thực phẩm
Công nghệ thực phẩm là ngành thiết yếu và đang tăng trưởng nhưng cơ hội việc làm sẽ chỉ dành cho người có chuyên môn sâu.
Mặc dù ngành có nhu cầu thị trường ổn định, sinh viên ra trường chỉ với kiến thức đại cương, thiếu kỹ năng R&D theo tiêu chuẩn quốc tế sẽ khó cạnh tranh. Nhu cầu tập trung vào R&D và sản phẩm sạch đang tạo ra tiêu chuẩn mới, loại bỏ nhân lực ở trình độ phổ thông.
Thu ngân
Nghề này được dự đoán sẽ bị thay thế bởi công nghệ tự động hóa trong tương lai gần. Sự phổ biến của máy móc tự thanh toán, các ứng dụng thanh toán online và hệ thống bán hàng tự động khiến vai trò của nhân viên thu ngânkhông còn cần thiết tại nhiều chuỗi siêu thị, cửa hàng tiện lợi. Xu hướng đã diễn ra mạnh mẽ ở các nước phát triển và đang lan rộng tại các đô thị lớn ở Việt Nam.
Tâm lý học
Tâm lý học dự kiến cần hơn 1.000 cán bộ mỗi năm, rào cản xin việc chính nằm ở yếu tố chuyên môn hóa và chứng chỉ hành nghề.
Để làm chuyên viên tâm lý lâm sàng hoặc tham vấn tâm lý học đường, sinh viên cần phải có bằng cấp chuyên sâu và các chứng chỉ hành nghề được công nhận. Sinh viên tốt nghiệp không theo hướng nghiên cứu sẽ khó cạnh tranh để tìm được công việc có mức thu nhập cao.
Nhân viên hành chính 
Vị trí nhân viên hành chính, văn thư truyền thống dần bị thay thế bởi công nghệ số. Việc áp dụng các phần mềm quản lý văn bản, công cụ tự động hóa quy trình hỗ trợ làm giảm nhu cầu về nhân sự thực hiện các tác vụ sắp xếp hồ sơ hoặc xử lý thủ tục hành chính. Tương lai, nhân viên hành chính sẽ chuyển đổi sang quản lý quy trình nên cần kỹ năng về công nghệ thông tin và khả năng tổ chức vận hành.
Những ngành khó xin việc trong tương lai không có nghĩa là sẽ biến mất hoàn toàn. Các ngành nghề đang thay đổi bản chất, đòi hỏi người học phải có kỹ năng ứng dụng kết hợp công nghệ.