Những nghề không phù hợp với nữ giới là nhóm nghề đặc thù liên quan đến thể chất, tâm lý hoặc môi trường làm việc gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, cuộc sống. Do đó, bước đầu tiên giúp phụ nữ lựa chọn công việc phù hợp và an toàn phải hiểu rõ từng ngành.
Đặc thù của những nghề không phù hợp với phụ nữ
Sự khác biệt về cấu tạo sinh học, tâm lý và nhu cầu xã hội khiến nữ giới đối diện với khó khăn riêng trong môi trường làm việc. Để hiểu rõ cần xem xét 5 yếu tố:
Yêu cầu thể lực cao
Các công việc đòi hỏi sức bền và thể lực vượt trội luôn là thách thức lớn đối với phụ nữ.
Theo thống kê của Viện Y học lao động và Vệ sinh môi trường, phụ nữ dễ bị ảnh hưởng đến xương khớp, cột sống hoặc chấn thương cột sống do phải thường xuyên nâng vác quá khả năng chịu đựng. Sự khác biệt về mật độ xương và cơ bắp khiến quá trình hồi phục sau chấn thương của phái nữ lâu hơn.
Môi trường làm việc nguy hiểm, độc hại
Làm việc môi trường hóa chất, khói bụi, tiếng ồn vượt ngưỡng hoặc nhiệt độ khắc nghiệt tiềm ẩn nguy cơ về sức khỏe và an toàn.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo, phụ nữ tiếp xúc thường xuyên với hóa chất công nghiệp có thể làm giảm khả năng sinh sản tới 40%. Bên cạnh đó, các chất như benzen, thủy ngân hay asen có thể gây biến chứng thai kỳ khi làm việc lâu dài.
Chịu áp lực tâm lý cao
Một số nghề gắn liền với trách nhiệm, quyết định sinh mạng và tài sản dễ gây căng thẳng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tinh thần.
Theo Hiệp hội tâm lý Hoa Kỳ (APA), nữ giới có khả năng bị rối loạn lo âu cao hơn 1,7 lần so với nam khi làm việc trong môi trường căng thẳng kéo dài. Nguyên nhân là do hormone cortisol và estrogen ảnh hưởng trực tiếp đến phản ứng thần kinh khi chịu áp lực.
Công việc yêu cầu phản xạ cực nhanh
Những nghề nghiệp đặt người lao động vào tình huống rủi ro cao, yêu cầu phản ứng nhanh nhạy trong tích tắc được xem là không phù hợp với thể chất của nữ giới.
Nghiên cứu về cấu trúc thể chất và phản xạ thần kinh của nữ giới được thực hiện tại đại học Stanford (2023) chỉ ra, trong các tình huống khẩn cấp phụ nữ phản ứng chậm hơn nam giới từ 12 - 15%. Yếu tố này khiến nữ giới khó đảm bảo an toàn khi làm công việc có yếu tố rủi ro cao.
Thời gian làm việc thất thường, xa nhà
Sự nghiệp đòi hỏi sự hy sinh lớn về thời gian biểu cá nhân và gia đình cũng là một rào cản lớn đối với nhiều phụ nữ.
Đây là những nghề phải thường xuyên đi công tác xa, trực đêm hoặc làm ca dài ngày. Việc thiếu ngủ và thay đổi nhịp sinh học liên tục tác động xấu đến cân bằng hormone ở phụ nữ.
Hơn nữa, việc xa nhà lâu ngày tạo ra mâu thuẫn trong việc cân bằng cuộc sống gia đình và sự nghiệp, do áp lực xã hội và vai trò truyền thống được gán cho người phụ nữ trong việc chăm sóc con cái.
Phụ nữ cần cân bằng giữa công việc và gia đình nên thời gian làm việc thất thường gây ảnh hưởng nhiều vấn đề
Danh sách những nghề không phù hợp với nữ giới phổ biến
Dựa trên những đặc thù về thể lực, môi trường độc hại và áp lực tâm lý đã phân tích. Có thể nhận diện những nghề không phù hợp với nữ giới bao gồm:
Công nhân khai thác mỏ
Đây là một trong những nghề có yêu cầu sức mạnh thể chất tốt, hoạt động trong môi trường cực kỳ khắc nghiệt.Công nhân khai thác mỏ làm việc trong điều kiện tối tăm, ẩm ướt, không khí ô nhiễm bởi bụi silic, amiăng và khí độc.
Chúng tác động trực tiếp đến hệ xương khớp, hô hấp và tiềm ẩn nguy cơ mắc ung thư phổi. Điều kiện vệ sinh kém trong hầm mỏ cũng gây ra nhiều bất tiện cho phụ nữ.
Lính cứu hỏa, cảnh sát đặc nhiệm
Cả hai công việc đều cần dấn thân, thường xuyên đối mặt với hiểm nguy và phải rèn luyện thể chất khắt khe.
Cường độ rèn luyện cao, nhiệm vụ chiến đấu hoặc ứng phó hỏa hoạn nên người lao động phải đạt tiêu chuẩn thể chất và phản xạ chiến đấu vượt trội. Phụ nữ thường khó duy trì mức độ sức mạnh và độ bền lâu dài. Ngoài ra, tính chất công việc luôn đặt người làm vào tình trạng căng thẳng, đối đầu với bạo lực hoặc cảnh tượng đau lòng, gây áp lực tâm lý lớn.
Lái xe đường dài
Nghề lái xe đường dài đặt ra nhiều thách thức về giờ giấc và sự an toàn.
Đặc điểm của nghề là thời gian làm việc thất thường, căng thẳng do phải tập trung lái xe liên tục, và xa nhà lâu ngày. Không chỉ thế, điều kiện sinh hoạt dọc đường thiếu tiện nghi, nguy hiểm khi di chuyển một mình vào ban đêm khiến công việc trở nên khó khăn.
Phi công
Phi công có thời gian làm việc thất thường theo các múi giờ khác nhau, phải trực đêm và bay xuyên lục địa. Điều này gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, rối loạn nhịp sinh học và nội tiết. Hiệp hội Y học Hàng không cho biết, sự thay đổi áp suất liên tục gây ra những vấn đề sức khỏe lâu dài cho phụ nữ.
Nghề phi công có thời gian làm việc thất thường gây rối loạn nhịp sinh học ở phụ nữ
Thủy thủ
Tương tự lái xe đường dài, nghề thủy thủ buộc người lao động phải sống trong môi trường biệt lập, thiếu thốn và xa gia đình.
Làm việc trên biển dài ngày gây căng thẳng, cô độc và phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt. Thêm vào đó, điều kiện sinh hoạt trên tàu hạn chế và môi trường làm việc phần lớn là nam giới tạo ra những rào cản xã hội.
Thợ điện cao thế
Thợ điện lọt top nghề tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng cần tập trung cùng thể lực bền bỉ khi làm việc trên cao.
Môi trường thực hành khắc nghiệt, nguy cơ điện giật cao nên phải có khả năng ứng biến nhanh chóng trong các tình huống khẩn cấp. Phụ nữ sẽ gặp khó khăn trong việc leo trèo, giữ thăng bằng và xử lý các thiết bị nặng trên cao.
Công nhân sản xuất hóa chất
Nghề này tiếp xúc với các chất độc hại vẫn tiềm ẩn nguy cơ dù được bảo hộ. Sản xuất và xử lý hóa chất mang theo nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Tại các công ty lớn có quy trình an toàn nghiêm ngặt, việc đảm bảo sức khỏe lâu dài vẫn là thách thức đối với nữ giới.
Cứu hộ, cứu nạn chuyên nghiệp
Cứu hộ, cứu nạn chuyên nghiệp chịu điều kiện huấn luyện khắc nghiệt, phải tham gia các nhiệm vụ dưới điều kiện thời tiết hoặc địa hình nguy hiểm. Vì vậy, sức bền và khả năng chịu đựng nhằm duy trì hoạt động trong nhiều giờ liền là điều mà nữ giới khó đáp ứng được.
Điều kiện làm việc khắc nghiệt, nguy hiểm cận kề nên không phù hợp với phụ nữ
Lời khuyên cho nữ giới muốn theo đuổi nghề nhiều thách thức
Việc lựa chọn dấn thân vào những ngành nghề nhiều thử thách cần một sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt.
Tập luyện thể chất
Sức khỏe là nền tảng nên cần có chiến lược tập luyện cụ thể. Hãy lập chế độ tập chuyên biệt, tập trung vào sức bền dẻo dai và khả năng chịu đựng áp lực. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia thể thao để xây dựng bài tập phù hợp với đặc điểm sinh học, giúp tăng cường khối cơ bắp và giảm thiểu nguy cơ chấn thương xương khớp.
Trau dồi kỹ năng chuyên biệt của nghề đặc thù
Chỉ có năng lực chuyên môn xuất sắc mới là bằng chứng thuyết phục để vượt qua định kiến giới tính.
Hãy nắm vững các kỹ năng cốt lõi như vận hành máy móc hiện đại, kỹ thuật chuyên sâu hoặc khả năng ra quyết định dưới áp lực. Việc rèn luyện kỹ năng mềm giúp hoàn thành công việc tốt nhất.
Tìm kiếm người dẫn dắt
Trong môi trường làm việc có số lượng nam giới chiếm phần lớn, có người hướng dẫn sẽ dễ dàng vượt qua rào cản văn hóa.
Hãy chủ động tìm kiếm những người phụ nữ đã thành công trong lĩnh vực đó. Họ có thể chia sẻ kinh nghiệm đối phó với định kiến, chiến lược thăng tiến. Đó sẽ là nguồn động lực to lớn giúp bạn kiên định trên con đường đã chọn.
Tập trung vào giá trị cốt lõi
Quyết định theo đuổi nghề nghiệp gian khổ phải xuất phát từ động lực nội tại mạnh mẽ.
Giá trị cốt lõi, đam mê và mục tiêu cá nhân là kim chỉ nam giúp bạn vượt qua những thử thách về thể chất và tâm lý. Khi công việc phù hợp với bản chất và lý tưởng sống sẽ có đủ sức mạnh để chống lại áp lực xã hội.
Những nghề không phù hợp với nữ giới như lời cảnh báo về mức độ thách thức cao của công việc. Sự tiến bộ của khoa học, công nghệ đã kéo ngắn khác biệt về thể chất nhưng rào cản về tâm lý, định kiến và nhu cầu sinh học vẫn tồn tại. Tuy nhiên, phụ nữ hoàn toàn có thể chinh phục đỉnh cao sự nghiệp khi có sự chuẩn bị chu đáo cùng chiến lược rèn luyện đặc biệt.
Xem thêm:
