"Tại sao làm mãi không giàu?" là câu hỏi của hàng triệu người lao động tự vấn mỗi ngày khi nhìn lại bản thân. Thực tế, vấn đề không nằm ở việc bạn thiếu cần cù mà do những rào cản vô hình trong tư duy, thói quen sai lầm ăn sâu và chiến lược tài chính không hiệu quả.

Tại sao làm mãi không giàu? 

Nền tảng của thịnh vượng bắt nguồn từ chính tư duy. Nếu bạn đang mắc phải những lối mòn suy nghĩ dưới đây sẽ khó ổn định tài chính. 

Không có mục tiêu tài chính rõ ràng

Bản thân muốn giàu là mong muốn, không phải mục tiêu. Sự mơ hồ này là kẻ thù số một của thành công. Bạn không biết chính xác số tiền mình muốn, không có kế hoạch tiết kiệm cụ thể cho từng mục đích. Đồng thời không có mốc thời gian để hoàn thành.
Vì không có đích đến, mọi nỗ lực trở nên vô định. Bạn dễ dàng bị cuốn theo quyết định tài chính ngắn hạn mà không nhận ra mình đang đi chệch hướng khỏi con đường tự do tài chính.

Tâm lý chần chừ, sợ rủi ro

Xã hội thường đề cao sự ổn định như một công việc ổn định, mức lương đủ sống. Điều này vô tình tạo ra nỗi sợ hãi cố hữu trước những rủi ro như kinh doanh, đầu tư hay chuyển việc sang lĩnh vực tiềm năng.
Từ chối một cơ hội đầu tư vì không chắc chắn, sợ thất bại, hoặc an phận với một công việc nhàm chán. Bạn tự nhốt mình trong vùng an toàn và rơi vào cái bẫy thu nhập trung bình. Trong khi người khác chấp nhận rủi ro có tính toán để tài sản tăng lên.

Niềm tin tiêu cực về tiền bạc

Những niềm tin "Tiền bạc là nguồn gốc của mọi tội lỗi", "Người giàu thường keo kiệt, bất chính", "Số mình không phải số giàu" thường được hình thành từ khi còn nhỏ qua lời nói của gia đình, phim ảnh và các câu chuyện xã hội. 
Nó làm bạn cảm thấy tội lỗi khi tiêu tiền cho bản thân, có xu hướng tiêu hết tiền kiếm được một cách vô thức. Chính những niềm tin giới hạn này tạo ra một rào cản tâm lý, ngăn cản bạn tìm kiếm và nắm bắt các cơ hội làm giàu. 

Luôn đổ lỗi cho hoàn cảnh

Đây là một cơ chế tự vệ tâm lý phổ biến khi không đạt được thành công tài chính. Việc đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài sẽ dễ dàng hơn là thừa nhận trách nhiệm của bản thân. Bạn tin rằng mình là nạn nhân và chờ đợi một ai đó đến "cứu vớt".
Tư duy nạn nhân tước đi sức mạnh và khả năng kiểm soát. Thay vì tập trung vào kỹ năng, thói quen, kiến thức, bạn lại lãng phí năng lượng vào những thứ không thể kiểm soát.

Tư duy nạn nhân tước đi sức mạnh và khả năng kiểm soát

Chi tiêu theo cảm tính

Bạn không biết chính xác một tháng đã tiêu bao nhiêu tiền. Vì thế vô tình trở thành nạn nhân của việc chi tiêu theo cảm tính. Dù kiếm được bao nhiêu tiền cũng sẽ tiêu hết bấy nhiêu. Tình trạng chưa hết tháng đã hết tiền trở thành một vòng lặp quen thuộc, khiến bạn không thể tích lũy được đồng vốn nào.

Bị bẫy nợ xấu

Không phải mọi khoản nợ đều xấu, nhưng nợ tiêu dùng là "cỗ máy bào mòn" tài sản đáng sợ nhất. Một phần lớn thu nhập hàng tháng của bạn không phải để xây dựng tương lai mà để trả lãi cho những quyết định tiêu dùng trong quá khứ. Bạn đang làm giàu cho các tổ chức tín dụng thay vì làm giàu cho chính mình.

Có một nguồn thu duy nhất

Phụ thuộc hoàn toàn vào tiền lương từ một công việc duy nhất cũng giống như đặt tất cả trứng vào một giỏ. Đây là một chiến lược cực kỳ rủi ro trong bối cảnh kinh tế biến động như hiện nay. Nếu không có bất kỳ nguồn thu nhập nào khác ngoài lương, khi công ty cắt giảm nhân sự sẽ khiến bạn lập tức rơi vào khủng hoảng tài chính.

Không hiểu về lạm phát

Lạm phát là "kẻ cắp thầm lặng",  100 triệu đồng tiết kiệm hôm nay sẽ không còn giá trị tương đương sau 5 - 10 năm nữa. Tài sản của bạn không sinh sôi nảy nở mà chỉ đang cố gắng để không bị mất giá.

Lạm phát dễ khiến tài sản tiết kiệm của bạn bị tiêu tốn 

Ngại đầu tư cho bản thân

Khoản đầu tư sinh lời cao nhất chính là đầu tư vào chính bộ não và kỹ năng. Nhiều người sẵn sàng bỏ tiền triệu cho một bữa ăn sang trọng nhưng lại tiếc vài trăm nghìn cho một cuốn sách hay một khóa học online.
Điều này khiến năng lực dậm chân tại chỗ. Khi bạn không phát triển, thu nhập không thể bứt phá. Từ đó  bỏ lỡ các cơ hội thăng tiến và gia tăng thu nhập.

Chọn sai bạn bè, sai môi trường

Môi trường xung quanh bạn là những người chỉ bàn về mua sắm, nhậu nhẹt, than vãn về cuộc sống. Họ không có chí tiến thủ, không quan tâm đến đầu tư, kinh doanh. Năng lượng và tư duy của bạn sẽ bị kéo xuống. Bạn thiếu đi những người có thể truyền cảm hứng, chia sẻ kiến thức và tạo ra các cơ hội hợp tác làm ăn.

Có tâm lý trì hoãn

Sự trì hoãn bắt nguồn từ nỗi sợ thất bại và chủ nghĩa hoàn hảo "Chờ có thời gian rồi mới học thêm", "Chờ thị trường tốt lên rồi mới bắt đầu". Cơ hội cứ thế trôi qua, sức mạnh của lãi kép bị bỏ lỡ. Người khác bắt đầu với những bước nhỏ và đã đi được một đoạn đường dài, trong khi bạn vẫn đứng ở vạch xuất phát.

Sự trì hoãn khiến cơ hội cứ thế trôi qua không có lại được 

Lộ trình thay đổi để phát triển

Nhận ra vấn đề là bước đầu tiên nhưng hành động mới là thứ tạo ra kết quả. Dưới đây là lộ trình 6 bước cụ thể để bạn lên kế hoạch tương lai tài chính.

Học cách kiểm soát tài chính

Bước đầu tiên là phải biết chính xác tiền của bạn đang đi về đâu. Hãy sử dụng một cuốn sổ hoặc các ứng dụng quản lý chi tiêu để ghi lại mọi khoản thu chi trong ít nhất 1-2 tháng. Bạn sẽ phải ngạc nhiên về những khoản "rò rỉ" không đáng có.

Lên kế hoạch chi tiêu cụ thể

Dựa trên dữ liệu đã thu thập, hãy lập một ngân sách. Các phương pháp phổ biến bạn có thể áp dụng:

• Quy tắc 50/30/20: 50% thu nhập cho nhu cầu thiết yếu, 30% cho mong muốn cá nhân, và 20% cho tiết kiệm và đầu tư.

• Phương pháp 6 chiếc lọ: Chia thu nhập vào 6 quỹ: Nhu cầu thiết yếu (55%), Tự do tài chính (10%), Giáo dục (10%), Hưởng thụ (10%), Cho đi (5%), Tiết kiệm dài hạn (10%).

Xây dựng quỹ dự phòng

Đây là khoản tiền "bất khả xâm phạm", dùng cho những trường hợp khẩn cấp thực sự như mất việc, ốm đau. Quỹ này nên tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt tối thiểu của bạn. Có quỹ dự phòng sẽ giúp bạn không phải vay nợ khi có sự cố, giữ cho kế hoạch tài chính không bị phá vỡ.

Phát triển bản thân

Hãy trích ra 5-10% thu nhập hàng tháng để đầu tư cho giáo dục. Mua sách, tham gia các khóa học online về kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm, hoặc kiến thức tài chính. Kỹ năng bạn học được hôm nay chính là cỗ máy in tiền cho bạn trong tương lai.

Nhìn nhận và chọn đúng việc

Làm việc chăm chỉ là tốt, nhưng làm đúng việc còn quan trọng hơn. Hãy đánh giá lại công việc hiện tại: nó có tiềm năng phát triển không? Nó có giúp bạn học hỏi những kỹ năng giá trị không? Đôi khi, một quyết định chuyển việc "mạo hiểm" sang một ngành nghề đang trên đà phát triển sẽ mang lại hiệu quả tài chính lớn hơn nhiều năm làm việc chăm chỉ ở một lĩnh vực đang bão hòa.

Mở rộng quan hệ và học hỏi từ người thành công

Chủ động tham gia các hội thảo, sự kiện trong lĩnh vực của bạn. Tìm kiếm những người cố vấn (mentor) - những người đã đạt được thành công mà bạn mong muốn. Học hỏi từ kinh nghiệm, tư duy và cả những thất bại của họ là con đường ngắn nhất để bạn tránh được những sai lầm không đáng có.

Câu hỏi “Tại sao làm mãi không giàu?” không do hoàn cảnh bên ngoài mà ở chính những lựa chọn và hành động mỗi ngày. Thay vì chìm đắm trong câu hỏi tại sao, hãy bắt đầu hành động từ hôm nay.