Nên học nghề gì để lập nghiệp giữa bối cảnh kinh tế nhiều biến động của năm 2026 là bài toán khiến không ít người trăn trở. Thay vì dành 4 - 5 năm trên giảng đường mà vẫn mông lung về tương lai, việc chọn một nghề bám sát nhu cầu của thị trường đang trở thành lối đi thông minh giúp tự chủ tài chính.
Tại sao học nghề trở thành xu hướng lập nghiệp hiện nay?
Thực tế thị trường lao động gặp tình trạng "thừa thầy thiếu thợ" khiến cán cân nghề nghiệp thay đổi. Do đó, việc học nghề trở thành “bệ phóng” cho người muốn khởi nghiệp sớm.
Tiết kiệm thời gian và chi phí
Bài toán kinh tế luôn cần cân nhắc trước khi lựa chọn. Thông thường, thời gian học nghề chỉ kéo dài từ 3 - 6 tháng cho các khóa sơ cấp hoặc 1 - 2 năm cho hệ trung cấp). Ngược lại,học đại học cần 4 - 5 năm nên tạo ra sự chênh lệch lớn. Trong khi sinh viên Đại học vẫn đang miệt mài với giáo trình lý thuyết và gánh nặng học phí hàng trăm triệu đồng, học viên trường nghề đã tốt nghiệp, đi làm và tích lũy vốn. Đây là cơ hội giúp bạn đi nhanh hơn đối thủ cùng trang lứa trên con đường lập nghiệp.
Thực hành nhiều hơn lý thuyết
Các chương trình đào tạo nghề hiện đại tập trung đến 70 - 80% thời lượng vào thực hành. Điều này giải quyết triệt để nỗi lo bỡ ngỡ giữa học và làm. Tay nghề vững ngay khi ra trường là vốn liếng quan trọng để người học tự tin phục vụ khách hàng, hạn chế sai sót khi vận hành cơ sở kinh doanh.
Cơ hội việc làm rộng mở
Theo thống kê từ Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp, tỷ lệ học viên trường nghề có việc làm ngay sau tốt nghiệp đạt trên 85%. Nhu cầu thợ tay nghề cao trong các lĩnh vực kỹ thuật, dịch vụ luôn thiếu nhân lực.
Hơn nữa, đặc thù của nghề kỹ thuật và dịch vụ là khả năng độc lập. Người học có thể bắt đầu từ quy mô nhỏ và mở rộng dần theo năng lực.
Thợ lành nghề luôn được săn đón tại các doanh nghiệp
Tiêu chí để xác định nghề nên học
Chọn nghề không thể nghe theo cảm tính, hãy cân nhắc qua các tiêu chí dưới đây:
Dựa vào đam mê và sở trường
Sự bền bỉ là yếu tố quan trọng khi khởi nghiệp, bạn nên áp dụng triết lý IKIGAI của người Nhật để tìm ra giao điểm giữa việc bạn thích - công việc giỏi - nhu cầu xã hội - cơ hội kiếm tiền. Ngoài ra, nhìn nhận kỹ năng của bản thân về sự khéo léo, tỉ mỉ, tư duy logic, kỹ thuật… Lựa chọn nghề thuận theo sở trường giúp rút ngắn thời gian và dễ dàng đạt đến đỉnh cao nghề nghiệp.
Dựa vào nhu cầu thị trường
Sai lầm khi chọn nghề là định hướng ngành đang trong giai đoạn thoái trào, dễ dàng bị thay thế bởi AI và Robot. Hãy ưu tiên những ngành nghề thiết yếu, yêu cầu tiếp xúc giữa người với người hoặc kỹ năng xử lý tình huống phức tạp mà máy móc chưa thể thay thế. Nghề dịch vụ, chăm sóc con người và sửa chữa kỹ thuật cao luôn nằm trong nhóm phát triển bền vững.
Căn cứ vào khả năng tài chính
Cần xem xét, tài chính có đủ để duy trì cuộc sống trong thời gian học nghề và giai đoạn đầu khởi nghiệp. Khi xác định rõ nguồn lực tài chính, bạn sẽ chọn được khóa học phù hợp, tránh tình trạng "đứt gánh giữa đường" bởi áp lực kinh tế.
Lựa chọn theo mục tiêu cá nhân
Hãy cân nhắc, mục tiêu cá nhân mong muốn trong 5 năm tới. Bạn cần công việc ổn định, sáng đi chiều về hay chấp nhận rủi ro để làm chủ, xây dựng hệ thống kinh doanh riêng. Từ mục tiêu này, dần dần khoanh vùng được nhóm nghề phù hợp để dấn thân.
Chọn nghề theo mục tiêu cá nhân sẽ mang đến thành công ngoài mong đợi
Nên học nghề gì để lập nghiệp mang đến thu nhập cao?
Dưới đây là danh sách 10+ nghề được dự báo sẽ tiếp tục bùng nổ về nhu cầu và mang lại thu nhập tốt trong năm 2026.
Nghề spa
Với mức sống ngày càng cao, nhu cầu thư giãn và trị liệu da liễu tăng trưởng mạnh mẽ. Tiềm năng kinh doanh spa tương đối lớn với biên lợi nhuận cao. Bạn có thể bắt đầu mô hình cửa hàng spa nhỏ với vốn ít hoặc các chuỗi chuyên sâu.
Nghề phun xăm thẩm mỹ
Được mệnh danh là nghề "vốn một lời mười", phun xăm thẩm mỹ đòi hỏi sự tỉ mỉ và gu thẩm mỹ tinh tế. Chi phí vật tư cho ca phun xăm không lớn nhưng giá trị thu về từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng. Khi làm spa giúp học viên mới ra nghề dễ dàng xây dựng thương hiệu cá nhân mang đến thu nhập đột phá chỉ sau thời gian ngắn.
Nghề nail & nối mi
Nếu bạn khéo tay, muốn khởi nghiệp với số vốn khiêm tốn thì nghề nail và nối mi trở thành lựa chọn hoàn hảo. Ưu điểm lớn của nghề, vòng đời khách hàng ngắn sẽ quay lại sau 2 - 3 tuần tạo ra dòng tiền hàng ngày. Mỏ tiệm kết hợp cả nail và mi giúp tối ưu doanh thu.
Mở tiệm nối mi kết hợp làm nail sẽ nhanh thu hồi vốn
Nghề làm tóc
Dù kinh tế khó khăn, người ta vẫn phải cắt tóc. Tuy nhiên, nguồn thu thực sự nằm ở các dịch vụ hóa chất như uốn, duỗi, nhuộm và phục hồi tóc. Salon tóc uy tín tại vị trí đắc địa mang lại doanh thu hàng trăm triệu mỗi tháng. Đặc biệt, các dịp lễ Tết .
Nghề đầu bếp chuyên nghiệp
Nghề bếp không gói gọn trong việc làm công ăn lương tại nhà hàng. Với tư duy khởi nghiệp, đầu bếp giỏi hoàn toàn tự mở quán ăn, nhà hàng hoặc mô hình chỉ bán online để cắt giảm chi phí vận hành. Bên cạnh đó, xu hướng ẩm thực ăn sạch, sống khỏe dần lên ngôi, mở ra ngách thị trường cho các đầu bếp am hiểu dinh dưỡng.
Nghề pha chế
Thị trường đồ uống tại Việt Nam chưa bao giờ hạ nhiệt. Học nghề pha chế không chỉ giúp nắm vững công thức mà còn hiểu về quy trình vận hành quầy bar. Đây là nền tảng để sở hữu một quán cafe "check-in" thời thượng hoặc nhượng quyền các thương hiệu trà sữa, cafe mang đi tại các đô thị lớn.
Nghề pha chế mang đến nhiều cơ hội kinh doanh
Sửa chữa ô tô
Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển với lượng xe cá nhân tăng chóng mặt. Kéo theo đó, nhu cầu bảo dưỡng, sửa chữa và nâng cấp nội thất tăng mạnh. Thợ kỹ thuật ô tô lành nghề sau 2 - 3 năm tích lũy, có thể mở Garage riêng với mức thu nhập không giới hạn.
Sửa chữa điện lạnh
Dưới tác động của biến đổi khí hậu, máy lạnh, tủ lạnh trở thành vật dụng thiết yếu. Nghề điện lạnh mang tính mùa vụ, nhu cầu cao vào mùa nắng nóng. Một thợ điện lạnh có thể kiếm được 1 - 2 triệu đồng/ ngày nhờ việc vệ sinh và bơm ga. Hơn nữa, nhận thầu lắp đặt cho các công trình, tòa nhà mang lại nguồn thu nhập ổn định quanh năm.
Sửa chữa điện thoại
Trong kỷ nguyên số, mỗi người đều sở hữu cho mình một chiếc điện thoại thông minh. Khi thiết bị hỏng, tâm lý người dùng thường muốn sửa ngay lập tức. Làm nghề sửa điện thoại yêu cầu cập nhật công nghệ liên tục nên lợi nhuận từ việc thay thế linh kiện và sửa chữa phần cứng hấp dẫn. Mô hình cửa hàng sửa chữa kết hợp buôn bán phụ kiện đang là hướng đi thông minh giúp tối ưu lợi nhuận.
Sửa chữa điện dân dụng
Nghề này không hào nhoáng như các ngành nghề khác, điện dân dụng lại mang tính ổn định. Mọi hộ gia đình đều cần hệ thống điện an toàn. Vì thế, cơ hội lập nghiệp khi nhận thầu thi công hệ thống điện nước cho các công trình xây dựng dân dụng hoặc mở cửa hàng kinh doanh thiết bị điện nước.
Hệ thống công trình dân dụng đều cần hệ thống an toàn điện mang đến triển vọng nghề lớn
Những sai lầm cần tránh khi chọn nghề lập nghiệp
Chọn đúng nghề là bước quan trọng nhưng muốn đi đường dài cần tỉnh táo trước những vấn đề sau:
-
Chạy theo phong trào nhất thời: Đừng thấy người khác đổ xô đi học nghề nào thì mình cũng học nghề đó. Những cơn sốt ảo sẽ qua nhanh để lại sự bão hòa nhân lực và cạnh tranh khốc liệt. Tốt nhất, chọn nghề có giá trị bền vững.
-
Muốn việc nhẹ lương cao: Không có con đường lập nghiệp nào trải đầy hoa hồng. Nghề nào cũng phải mồ hôi, công sức và thời gian rèn luyện. Ảo tưởng về thu nhập khủng khi mới ra nghề sẽ dễ nản chí và bỏ cuộc.
-
Chọn sai cơ sở đào tạo: Học ở đâu quyết định 50% sự thành công, tránh xa các trung tâm cam kết hão huyền nhưng cơ sở vật chất nghèo nàn. Hãy chọn những đơn vị uy tín, chương trình học sát thực tế và có hỗ trợ tư vấn lộ trình khởi nghiệp sau tốt nghiệp.
Nên học nghề gì để lập nghiệp trở thành chiến lược dài hạn trong bối cảnh thị trường lao động thiên về kỹ năng tay nghề và thực hành. Việc đầu tư thời gian ngắn, chi phí thấp mở ra cơ hội thu nhập ổn định và tiềm năng tự kinh doanh lớn.
Xem thêm:
